Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) συμβαίνει στο 5-10% των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας. Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται από την άρρυθμη λειτουργία των ωοθηκών (ακανόνιστη ή απούσα περίοδος, ανώμαλη ή απούσα ωορρηξία και υπογονιμότητα ), αδρογοναιμία (αυξημένη τριχοφυΐα στο σώμα, ακμή) και αυξημένο σωματικό βάρος. Οι ωοθήκες των γυναικών με ΣΠΩ περιέχουν πολλαπλές μικρές κύστεις τοποθετημένες κάτω από την επιφάνεια των ωοθηκών.
Οι γυναίκες με ΣΠΩ αναφέρουν συχνά οικογενειακό ιστορικό διαβήτη και οι εξετάσεις αίματος χαρακτηρίζονται από αντίσταση στην ινσουλίνη (υψηλά επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα και ανώμαλη δοκιμασία ανοχής γλυκόζης). Το συγκεκριμένο μεταβολικό προφίλ που μοιάζει με το σακχαρώδη διαβήτη ενοχοποιείται για την ανάπτυξη παχυσαρκίας, μη φυσιολογικό προφίλ των λιπιδίων του αίματος, και προδιάθεση για την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου και αρτηριακής υπέρτασης.
1) Υποθάλαμο-υποφυσιακό- ΣΠΩ: Αυτή είναι η πιο συχνή μορφή του συνδρόμου και υπάρχει συχνά γενετική προδιάθεση. Γυναίκες με τέτοιο τύπο ΣΠΩ έχουν συνήθως τα επίπεδα της ωχρινιποιητικής ορμόνης (LH) υψηλότερα από την Θυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH), αντίθετα με ότι συμβαίνει σε γυναίκες με φυσιολογικές ωοθήκες όπου η FSH είναι συνήθως υψηλότερη από τη συγκέντρωση της LH. Επιπλέον το ορμονικό προφίλ αυτών των γυναικών με ΣΠΩ συχνά παρουσιάζει υψηλές συγκεντρώσεις ανδρογόνων (ανδρικές ορμόνες) π.χ. τεστοστερόνη (ΤΕST) και δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA). Επίσης το 30-40% των γυναικών αυτής της ομάδας χαρακτηρίζονται από αντίσταση στην ινσουλίνη.
2) Επινεφριδιακό ΣΠΩ : Στην περίπτωση αυτή τα επιπλέον ανδρογόνα (ανδρικές ορμόνες) στο αίμα προέρχονται από την αυξημένη δραστηριότητα των επινεφρίδια και όχι από τις ωοθήκες. Χαρακτηριστικά το επίπεδο στο αίμα της δεϋδροεπιανδροστερόνης (DHEAS), που παράγεται μόνο από ταεπινεφρίδια, είναι αυξημένη διευκολύνοντας τη διάγνωση.
3) ΣΠΩ που σχετίζεται με σοβαρές συμφύσεις στην πύελο: Η συγκεκριμένη κλινική κατάσταση αποτελεί μια πρόσφατη εκδοχή του ΣΠΩ. Στην περίπτωση αυτή οι πολλαπλές κύστεις των ωοθηκών θεωρείται ότι οφείλεται στην παρατεταμένη διόγκωση των ωοθηκών με αίμα ως αποτέλεσμα των σοβαρών πυελικών συμφύσεων. Η κατάσταση αυτή μπορεί να σχετίζεται με σοβαρή ενδομητρίωση, χρόνια φλεγμονώδη νόσος της πυέλου ή ύστερα από εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση στην πύελο. Οι γυναίκες της συγκεκριμένης ομάδας έχουν συχνά φυσιολογικό ορμονικό προφίλ και δείχνουν φτωχή ανταπόκριση στις θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η διάγνωση συνήθως δεν είναι δύσκολη και πολλές φορές το ιστορικό είναι ενδεικτικό: ακανόνιστος κύκλος σε μεγαλύτερα του φυσιολογικού χρονικά διαστήματα, ο οποίος μπορεί να συνοδεύεται με έντονη αιμορραγία. Το προφίλ αυτών των γυναικών περιλαμβάνει αυξημένο σωματικό βάρος, με παραπάνω τριχοφυΐα και ακμή (στο σώμα και στο πρόσωπο) εξαιτίας των υψηλών επιπέδων ανδρογόνων. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με τις ορμονικές εξετάσεις και το γυναικολογικό υπερηχογράφημα.
Θεραπεία του ΣΠΩ
Η θεραπεία του ΣΠΩ εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες της γυναίκας. Ο ιατρός μαζί με τη γυναίκα θέτουν τις θεραπευτικές προτεραιότητες πχ τριχοφυΐα, ακμή κτλ. Έχει αποφασιστική σημασία η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας αφού πολλές προσεγγίσεις , όπως η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών καλύπτουν τα συμπτώματα χωρίς να βελτιώνουν το υποκείμενο πρόβλημα.
Ελάττωση του σωματικού βάρους
Όταν το σωματικό βάρος είναι αυξημένο η απώλεια βάρους σε συνδυασμό με την υιοθέτηση ενός υγιούς life style (διατροφή- σωματική άσκηση) μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα συμπτώματα προσδίνοντας μονιμότητα στα οφέλη.
Αντίσταση στη Ινσουλίνη
Στη συγκεκριμένη ομάδα των γυναικών η χρήση σκευασμάτων που βελτιώνουν το μεταβολισμό της ινσουλίνης όπως ινοσιτόλης η μετφορμίνης μπορεί να βοηθήσουν τα συμπτώματα.
Θεραπεία γονιμότητας
Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις στις γυναίκες με ΣΠΩ αφορούν την αποκατάσταση της δυσλειτουργικής ωοθηλακιορρηξίας. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χορήγηση φαρμάκων όπως η κλομιφένη ή η αναστραζόλη. Επιπλέον μπορεί να χρειαστεί η χορήγηση ορμονικών σκευασμάτων (FSH) για να επιτευχτεί ικανοποιητική ωοθηλακιορρηξία. Τέλος σε περιπτώσεις που η φαρμακευτική πρόκληση ωοθηλακιορρηξίας αποτυγχάνει ή αντενδείκνυται μπορεί να γίνει χειρουργική ¨διέγερση¨ των ωοθηκών με λαπαροσκόπηση.
Αυτή περιλαμβάνει το καυτηριασμό η την αφαίρεση μέρους του αυξημένου ωοθηκικού ιστού. Όλες οι θεραπείες γονιμότητας πρέπει να γίνονται κάτω από την επίβλεψη εξειδικευμένου γυναικολόγου ο όποιος και θα προτείνει την πιο
κατάλληλη μέθοδο. Με αυτόν τον τρόπο ελαττώνεται η πιθανότητα επιπλοκών και υπερδιέγερσης των πολυκυστικών ωοθηκών.
){kind=link}